Οι πόλεις με τη μεγαλύτερη ρύπανση της ατμόσφαιρας από επικίνδυνα για την υγεία μικροσκοπικά σωματίδια βρίσκονται στη νότια Πολωνία, στη Βουλγαρία και στην κοιλάδα Πο της Ιταλίας, σύμφωνα με το νέο «'Ατλαντα Ποιότητας Αέρα για την Ευρώπη», που παρουσίασε το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Αθήνα μαζί με τα προάστιά της ξεχωρίζει κυρίως για δύο λόγους. Από τη μία, είναι -μαζί με το Παρίσι και τη Μαδρίτη- οι ευρωπαϊκές πόλεις όπου περίπου τα δύο τρία των ρύπων (65%) παράγονται από ανθρώπινες δραστηριότητες μέσα στο ίδιο το σύμπλεγμα του ιστορικού κέντρου και των προαστίων, π.χ. λόγω των μετακινήσεων των κατοίκων. Από την άλλη, είναι η πόλη -μαζί με τη Λισαβόνα- που οι ατμοσφαιρικοί ρύποι της επιβαρύνονται λιγότερο (μόνο σε ποσοστό 5% της συνολικής ρύπανσης) από γεωργικές δραστηριότητες πέριξ της πόλης.
Όπως εκτιμά το JRC, παρόλο που η ατμόσφαιρα σήμερα στην Ευρώπη είναι πολύ πιο καθαρή από ό,τι στο παρελθόν, κάθε χρόνο περισσότεροι από 400.000 Ευρωπαίοι εξακολουθούν να πεθαίνουν πρόωρα εξαιτίας της κακής ποιότητας του αέρα που εισπνέουν. Οι θάνατοι αυτοί είναι υπερδεκαπλάσιοι σε σχέση με τα θύματα των τροχαίων στην ΕΕ. Εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από αναπνευστικές, καρδιολογικές και άλλες παθήσεις λόγω της ρύπανσης του αέρα.
Τα μικροσκοπικά σωματίδια ΡΜ2,5 (με διάμετρο μικρότερη των δύο εκατομμυριοστών του μέτρου), τα διοξείδια του αζώτου και του θείου, ο μόλυβδος και το όζον κοντά στο έδαφος είναι οι κατ' εξοχήν ρύποι του αέρα. Οι πηγές ρύπανσης είναι τόσο ανθρωπογενείς (μετακινήσεις με οχήματα, καύσεις για θέρμανση και μαγείρεμα, βιομηχανικές και αγροτικές δραστηριότητες, πυρκαγιές κ.α.), όσο και φυσικές (σκόνη ερήμων, αλάτι θάλασσας κ.α.).
Τα εισπνεόμενα μικροσωματίδια περιλαμβάνουν ανθρωπογενή στερεά και υγρά σωματίδια, σκόνη, καπνό, αιθάλη, γύρη και σωματίδια του εδάφους. Ανάλογα με τις μετεωρολογικές συνθήκες, τα σωματίδια αυτά μπορεί να παραμείνουν στην ατμόσφαιρα έως μία εβδομάδα. Έχει εκτιμηθεί ότι τα σωματίδια ΡΜ2,5 μειώνουν το προσδόκιμο ζωής στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά οκτώ έως δέκα μήνες στις περιοχές των οποίων η ατμόσφαιρα έχει επιβαρυνθεί περισσότερο.
Ο νέος 'Ατλας καταγράφει την κατάσταση της ατμόσφαιρας σε 150 πόλεις με πληθυσμό άνω των 50.000 κατοίκων και με πυκνότητα πληθυσμού άνω των 1.500 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη.
____________
ΕΠΙΣΤΗΜΗ /Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2017, / Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
